O ubiegłym roku większość powiedziała już wszystko, skupię się więc na tym, co na rodzimym rynku TMT czeka nas w roku 2014. Z masy dotychczasowych wydarzeń i zjawisk wyłaniają się cztery główne trendy, które decydować będą o dynamice i kierunku zmian. Oto one:
#1
Dalsza konsolidacja rynku. Jak pokazuje niedawny raport firmy konsultingowej Deloitte, dalsza konsolidacja sektora TMT jest nieunikniona, bo wymusi ją nasilająca się konkurencja. Ze względu na silne rozdrobnienie sektora kablowego, to tutaj można się spodziewać największej dynamiki zmian. Takie ruchy będą naturalną kontynuacją ubiegłorocznych wydarzeń w obszarze fuzji i przejęć. Zaczynając od własnego podwórka, wymienić muszę zakończenie integracji Aster po przejęciu przez UPC. O tej transakcji można spokojnie powiedzieć, że była wyjątkowa nie tylko dla obu firm, ale także dla całego rynku. Z powodu wartości (2,4 mld zł), ale także ze względów formalnych. Przypomnijmy – umowę o sprzedaży strony podpisały pod koniec 2010 roku, a UOKiK warunkowo zezwolił na fuzję, dopiero w III kwartale 2011 roku. Potem kolejnym wyzwaniem było połączenie obu podmiotów, nie tylko na poziomie technologicznym, ale i organizacyjnym. Pełna integracja firm nastąpiła na początku 2013 roku. Można też śmiało postawić tezę, że transakcja ta była zapowiedzią kolejnych ruchów w sektorze TMT. Netia przejęła potem Dialog i Crowleya, a Zygmunt Solorz-Żak kupił Polkomtel, by pod koniec ubiegłego roku przejął go ostatecznie inny jego podmiot – Cyfrowy Polsat, a T-Mobile – grupę GTS. W między czasie TVN sprzedał platformę N francuskiej grupie Canal Plus, w wyniku czego powstała platforma nc+ (co formalnie dokonało się także w ubiegłym roku). Rynkowi kablowemu zaczęły przyglądać się uważniej fundusze takie jak Warburg Pincus, który zainwestował w poznańską Ineę. Inny fundusz – Alinda Capital Partners – przejął Emitela. Nie należy przy tym zapominać o innych ruchach, zwanych aliansami strategicznymi, jak współpraca Orange z nc+ oraz Orange i T-Mobile w ramach spółki NetWorks! Konsolidacji lokalnej towarzyszyła też konsolidacja globalna. Liberty Global, właściciel UPC, przejął za 23,3 mld dol. Virgin Media w Wielkiej Brytanii, stając się tym samym największym operatorem kablowym na świecie z usługami docierającymi do 25 mln klientów w 14 krajach. W tle nie brakowało też spekulacji na temat dalszych ruchów Vodafona – czy to w kontekście przejęcia go przez amerykańskie AT&T, czy też w kontekście zakupu BSkyB – co może mieć ciąg dalszy także w tym roku. Efektem tych wszystkich zmian będzie nasilenie się trendu, o którym poniżej…
#2
Rosnąca konkurencja międzysektorowa. Gdy jeszcze cztery, pięć lat temu z ust menedżerów branży medialno-telekomunikacyjnej padało słowo konwergencja, mało kto potrafił sobie wyobrazić, jak to przenikanie się mediów miałoby wyglądać. W ubiegłym roku było to widać coraz wyraźniej w wymiarze zaostrzającej się konkurencji międzysektorowej. Operatorzy z niegdyś odległych od siebie segmentów – komórkowego, kablowego czy satelitarnego – zaczynają świadczyć te same usługi, choć w różnych technologiach, i walczyć o tego samego klienta. W nowym roku należy spodziewać się jeszcze zaostrzenia konkurencji za sprawą upowszechniania się technologii LTE. Był to jeden z najważniejszych tematów ubiegłego roku za sprawą podziału pasma 1800 Mhz, co pozwoliło wejść na ten rynek usług LTE Playowi, T-Mobile i Orange, przełamując dominację Cyfrowego Polsatu i Polkomtela. To jednak dopiero początek, bo wkrótce operatorzy zmierzą się podczas aukcji na kolejne pasmo 800 Mhz, od czego będzie zależał ich przyszły rynkowy los. Dalsze upowszechnienie LTE zaostrzy z pewnością konkurencję na całym rynku płatnych usług cyfrowych, bo sieci komórkowe będą coraz śmielej wkraczać na pola dotychczas im obce, jak na przykład treści wideo i tv. Dzięki dotychczasowym inwestycjom będziemy na tę rywalizację gotowi.
#3
Konkurencja globalna a konkurencja lokalna. Zwykle patrzymy na polski rynek przez pryzmat wydarzeń i podmiotów lokalnych, ale nie daje to pełnego obrazu. By go zobaczyć, trzeba – jak mawia Frank Underwood, kongresmen z osławionego już serialu „House of Cards” – spojrzeć na wszystko z szerzej perspektywy. Dopiero wtedy dostrzec można, w jak dużym stopniu wydarzenia i ruchy graczy na polskim rynku: powiększanie skali działania, strategiczne sojusze, inwestycje w nowe usługi, pakietyzacja, determinują firmy o zasięgu światowym. Weźmy choćby YouTube, największy serwis wideo na świecie, którego ambicją jest stanie się dostawcą telewizji. Stąd takie eksperymenty, jak współpraca na polskim rynku ze światowym nadawcą programów dla dzieci – Disneyem, w ramach której udostępnia on swoje programy w internetowym serwisie. W tle są natomiast takie podmioty, jak Hulu, Apple, Amazon czy osławiony Netflix, który wyprodukował wspomniany już „House of Cards”. Choć nie wszyscy jeszcze działają w Polsce z pełnymi funkcjonalnościami (co może się zmienić w 2014 roku), klienci już z nich korzystają, oglądając filmy czy seriale. Serwisy te, zwane po angielsku OTT (over-the-top) nie działają tylko w obszarze dystrybucji treści. Podobne istnieją także w np. usługach głosowych czy smsach, niegdyś domenie sieci komórkowych. Skype, WhatsApp czy Viber, za pomocą których można dzwonić czy wysyłać wiadomości za darmo (płacąc tylko za internet), odbierają teraz część tortu sieciom komórkowym.
#4
Pakietyzacja i rynek konsumenta. Jedno jest pewne: mamy do czynienia z rynkiem konsumenta i jego pozycja jeszcze się wzmocni, co oznacza, że konsument będzie miał coraz większy wybór. Operatorzy będą się ścigać na oferty, które będą potrafiły jak najlepiej zaspokoić potrzeby klientów. W efekcie coraz wyraźniejszy będzie trend korzystania z ulubionych treści na życzenie. Wtedy kiedy chcemy, a nie wtedy, gdy w telewizji linearnej coś zaplanowane jest w ramówce. A także – nie tylko na telewizorze, również na urządzeniach mobilnych, np. tabletach. Do tego, rzecz jasna, potrzebny będzie dobry szybki internet, co obserwujemy m.in. w rosnącej sprzedaży nawet 250 Mb/s. Dodatkowo, rok 2014 może przynieść kolejne nowości i niespodzianki w obszarze telewizji i sposobach jej dostarczania – okazją do tego będą choćby tak ogromne wydarzenia jak igrzyska w Soczi czy mistrzostwa świata w piłce nożnej w Brazylii. Przy tej okazji należy też pamiętać o dalszym rozwoju naziemnej telewizji cyfrowej, która wystartowała w ubiegłym roku. Na marketingowym froncie walki o klienta usługi telewizyjne coraz bardziej łączyć się będą z telekomunikacyjnymi, a słowem kluczem, które słyszeć będziemy coraz częściej stanie się „pakietyzacja”. To jedyny sposób na poszukiwanie wzrostu, co widzimy też na własnym przykładzie poprzez stale rosnącą bazę klientów korzystających z potrójnej usługi (już ponad 30 proc. wszystkich klientów).
